نجات ایران از ابرتورم و دلار ۴۰ هزار تومانی
آرمان ملي: در پنجاه و نهمين مجمع سالانه بانک مرکزي که روز پنجشنبه با حضور رئيسجمهوري، رئيس سازمان برنامه و بودجه، رئيس سازمان بورس، اعضاي هيات عامل بانک مرکزي و مديران عامل بانکها برگزار شد، رئيس کل بانک مرکزي از آغاز به کار رسمي عمليات بازار باز بانکي از روز شنبه خبر داده است. در اين جلسه عبدالناصر همتي گفت: انتظار داريم که با اين کار نظام سياستگذاري پولي کشور دچار تغيير و تحول عمده شده و موضوعاتي چون اضافهبرداشت بانکها، تعيين نرخ سود، کنترل نرخ تورم و … به سمتي برود که بانکهاي مرکزي کشورهاي مدرن عمل ميکنند.
اقتصاد ايران از اواسط دهه ۸۰ با چالشهاي متعددي مواجه شده است. از بينرفتن تراز بانکها نيز اتفاقي بوده که شبکه بانکي کشور را با موانع جدي مواجه ساخته و شاخصهايي نظير تورم و رشد اقتصادي را تحتتاثير خود قرار داده است. با تشديد تحريمها و ملتهبشدن بازار ارز و سکه در دو برهه زماني سالهاي ۹۱ و ۹۶، مديريت شبکه پولي کشور تا حدودي از کنترل بانک مرکزي خارج شده است و برخي تحليلگران از دلار ۴۰ هزار توماني و بروز ابرتورم سخن به ميان آوردند؛ اما تغييرات اعمالشده در بانک مرکزي تا حدودي از التهابات موجود کاست و دولت با پيشگامي عبدالناصر همتي، در جستوجوي راهکاري براي کنترل اين بازارها برآمده است.
عمليات بازار باز بانکي اقدامي بوده که سرانجام از ابتداي شهريور مسئولان دولت و بانک مرکزي براي اجراي آن به توافق رسيدهاند؛ عملياتي که بيشتر بانکهاي مرکزي کشورهاي پيشرفته دنيا آن را به اجرا گذاشتهاند و از امروز بايد ايران را هم جزو اين کشورها به حساب آورد. رفتهرفته از ابتداي مهر ماه اين عمليات بهصورت آزمايشي آغاز به کار کرده و روز پنجشنبه با حضور رئيسجمهوري در مجمع سالانه بانک مرکزي شروع رسمي آن کليد خورده است. به گفته رئيس کل بانک مرکزي و بسياري از تحليلگران با توجه به تاثيرات مثبت عمليات بازار باز بانکي بر اقتصاد کشورها و در شرايطي که اقتصاد ايران تحتتاثير تحريمهاي آمريکا زير فشار زيادي قرار دارد، اجراي درست اين عمليات ميتواند تا حدودي وضعيت اقتصادي کشور را بهبود بخشد.
در بسياري از کشورها اين عمليات در راستاي کنترل نرخ ارز و تورم اجرا ميشود، چراکه پيشگيري از بروز تورم يکي از وظايف اصلي بانکهاي مرکزي به حساب ميآيد. بانک مرکزي ايران نيز از اين امر مستثني نيست. عمليات بازار باز بانکي اين اجازه را به بانکهاي مرکزي ميدهد تا با خريد و فروش اوراق قرضه دولتي در بازار آزاد، براي گسترش يا انقباض ميزان پول در سيستم بانکي اقدام کنند. در همين زمينه روز گذشته عبدالناصر همتي در بخشي از يادداشت اينستاگرامي خود نوشته است: بانک مرکزي ايران از اين پس و بهتدريج با خريد و فروش اوراق اسلامي منتشره از طرف خزانه دولت، اين ابزار سياستگذاري پولي را هم به کار ميگيرد.
تغيير مسير تورم
رئيس کل بانک مرکزي روز پنجشنبه پس از اعلام خبر راهاندازي عمليات بازار باز بانکي گفت: درحاليکه بسياري از تحليلگران صحبت از بحران نظام بانکي و حتي ورشکستگي و فرار بانکي از يک طرف و پيشبيني نرخهاي ارز ۳۰ هزار، ۴۰ هزار و حتي بالاتر و همچنين وقوع ابرتورم از طرف ديگر ميکردند، نرخ ارز مسير خطرناکي را آغاز کرده است و علاوه بر آن، شاهد تغيير مسير نرخ تورم و شکلگيري رکود در فعاليتهاي اقتصادي بودهايم. به گفته همتي بانک مرکزي در اين شرايط دشوار اقدامات بلندمدتي را شروع کرده است که يکي از مهمترين آنها ايجاد بستر براي نظام جديد سياستگذاري پولي و پيادهسازي عمليات بازار باز و لذا هدفگذاري کاهش تورم است که اميد ميرود با اجراي عمليات بازار باز اين مهم محقق شود.